SHIR HAMAALOT
Uroczyste otwarcie Lubliner Festival
Koncert kantora Israela Nachmana (Izrael)
Akompaniament Eytan Sobol
Producent Yosi Notkovitz
03.08, godz. 19.00
Koncert inauguracyjny Lubliner Festival / wstęp na zaproszenia
Jesziwa, ul. Lubartowska 85
Israel Nachman pełni funkcję kantora w Międzynarodowej Synagodze w Tel Awiwie (TAIS-Temple Beth El), ale ze swoich talentów znany jest nie tylko w rodzinnym Izraelu. Często usłyszeć można go podczas koncertów w całej Europie.
Cytując dziennik „The Jerusalem Post” – „słuchanie śpiewu kantora Israela Nachmana to jak cofnięcie się w czasie do polskiego sztetla sprzed 100 lat. Słuchanie jego osobistej historii jest jak odkrywanie nowej opowieści chasydzkiej. Jego naturalny talent został odkryty dwukrotnie. Pierwszy raz miało to miejsce w jednej z jerozolimskich piekarni, gdzie 17-letni wówczas Nachman pracował tuż przed Paschą. Po raz drugi odkryto go w Krakowie, podczas Festiwalu Kultury Żydowskiej w 2014 r., gdzie został zauważony przez dyrektora festiwalu i gdzie dał swój pierwszy solowy występ.
„Być kantorem, hazzanem po hebrajsku, to być posłańcem dla publiczności. Musimy dokładnie wiedzieć, jakie modlitwy odmawiamy każdego dnia i w święta. Mamy przywilej odbierać modlitwy od wszystkich i zanosić je do Boga. To jest zadanie kantora. I dwa razy w roku mówimy to bardzo wyraźnie, w Rosz Haszana i Jom Kippur: „Jestem posłańcem przynoszącym Ci modlitwy tych wszystkich ludzi” – tłumaczy rolę kantora sam Nachman.
Israel Nachman jest absolwentem Akademii Kantorów Petah Tikva, studiował także w Izraelskiej Akademii Operowej. Nachman występował z wielkimi kantorami świata, takimi jak maestro Eli Jaffe i Rafi Bitoni. Obecnie koncertuje w całej Europie i jest kantorem Międzynarodowej Synagogi w Tel Awiwie. Jego niezwykle mocny i barwny tenor głęboko porusza słuchaczy i pomaga przekazać przesłanie modlitwy i pokoju.
Producentem koncertu jest Yosi Notkowitz – izraelski producent specjalizujący się w żydowskiej kulturze liturgicznej, reprezentujący czołowych kantorów i chóry na świecie. Yosi ukończył studia w Tel Awiwie i na hebrajskich uniwersytetach w Jerozolimie, studiując literaturę, Biblię i pedagogikę. Yosi ma polskie korzenie, jego ojciec urodził się w Nowogródku na tej samej ulicy, na której urodził się i mieszkał Adam Mickiewicz, co być może zaważyło na misji Yosiego, który od lat niestrudzenie krzewi twórczość żydowską w Polsce. Yosi Notkowitz został nazwany „człowiekiem, który przywrócił Polsce kulturę żydowską” i przez ostatnie 25 lat był bardzo aktywny na festiwalach żydowskich w całej Polsce realizując koncerty i eventy kantoralne oraz służąc doradztwem artystycznym na festiwalach żydowskich w Krakowie, Warszawskim Festiwalu Singera, Wrocławskim Festiwalu Simcha, Rzeszowskim Festiwalu Psalmów, Lubliner Festival – Festiwalu Żydowskim w Lublinie, Festiwalu Dialogu w Łodzi, otwarciu Żydowskiego Muzeum Polin i w wielu uroczystościach pamięci. Yosi wyprodukował również liczne wydarzenia kulturalne i koncerty w Izraelu w Nowym Jorku, Danii, na Węgrzech, w Niemczech, Francji i nie tylko.
Yosi jest aktywny w Towarzystwie Przyjaźni Polsko-Izraelskiej, które prowadzi wiele wydarzeń i działań w Izraelu, aby promować Polskę i nawiązywać przyjaźnie między Polakami i Izraelczykami.
Tytuł koncertu „Shir Hamaalot”, który będzie miał miejsce w synagodze Jesziwy Mędrców Lublina, nawiązuje bezpośrednio do Pieśni Wzniesień, zapisanej w Psalmach modlitwy, deklarującej naszą zależność od Stwórcy odnośnie naszego bezpieczeństwa i dobrobytu oraz Jego zobowiązanie do strzeżenia nas.
Obchodząca w ubiegłym roku swoje 90-lecie synagoga wraz z całym kompleksem Jeszywas Chachmej Lublin (Jesziwa Mędrców Lublina) została zbudowana w 1930 r. Poza funkcjami religijnymi pełniła także rolę auli wykładowej mogącej pomieścić ponad 200 studentów. Podczas II wojny światowej synagoga została zdewastowana przez hitlerowców, a jej cenne wyposażenie zniszczono. Dziś ponownie pełni funkcję domu modlitwy służąc społeczności żydowskiej.
Po zakończeniu wojny budynek Jesziwy został przejęty przez Akademię Medyczną, która pomieszczenie po synagodze wyremontowała i dostosowała do potrzeb auli. Zmieniono wówczas kolorystykę ścian i kolumn oraz zamurowano okna znajdujące się na ścianie wschodniej.
Jesienią 2003 r. budynek został zwrócony Gminie Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie, która podjęła decyzję o rekonstrukcji synagogi. Na podstawie przedwojennych zdjęć odtworzono oryginalną kolorystykę kolumn, przywrócono okna na ścianie wschodniej, odtworzono bimę oraz schodki do aron ha-kodesz, które otacza kuta balustrada i inne elementy.
Otwarcie synagogi po remoncie nastąpiło 11 lutego 2007 r. Była to pierwsza tego typu uroczystość w powojennej Polsce, ponieważ rekonstrukcja wnętrza synagogi została w całości sfinansowana przez polską społeczność żydowską.
Podczas uroczystości przybito dwie repliki mezuz z wizerunkiem Orła Polskiego – jedną na drzwiach wejściowych do Jesziwy, a drugą na drzwiach synagogi (oryginał mezuzy został podarowany podczas otwarcia w 1930 r. przez cadyka z Czortkowa, Israela Friedmana). Następnie rabin Michael Schudrich wniósł zwoje Tory, które zostały ufundowane 17 czerwca 2005 r. przez mieszkających w Stanach Zjednoczonych Harleya i Marie Lippman z okazji bat micwy ich córki Juliet.
Założycielem Jeszywas Chachmej Lublin był rabin Jehuda Majer Szapira, urodzony w 1887 r. w Suczawie na Bukowinie (dzisiejsza Rumunia) w rodzinie wybitnych badaczy Tory. Jego ojcem był rabin Yaakov Szimszon, prawnuk rabina Pinchasa Szapiry z Korca.
W 1924 r., podczas I Światowego Kongresu Agudath Israel w Wiedniu, rabin Majer Szapira wprowadził przełomową koncepcję „Daf Yomi”, która zakładała codzienne studiowanie jednej karty Talmudu Babilońskiego przez Żydów na całym świecie. Cały cykl trwa siedem i pół roku. Ta tradycja jest żywa do dziś.
Synagoga Jesziwas Chachmej Lublin stanowi część historycznego kompleksu przedwojennej żydowskiej szkoły religijnej. W budynku szkoły mieści się obecnie Hotel Ilan.